Problemy z koncentracją dotykają nie tylko dorosłych, lecz także dzieci. Jednak czy zawsze wiążą się one z chorobą? Co może być ich źródłem u dzieci i jak sobie z tym poradzić?

Problemy z pamięcią i koncentracją u dzieci – charakterystyka

Umiejętność koncentracji polega na możliwości skupiania się na jakiejś myśli lub wykonywaniu danej czynności, bez rozpraszania się pod wpływem innych bodźców zewnętrznych. Dzielimy ją na mimowolną i dowolną. Uwaga mimowolna występuje w przypadku małych dzieci, które automatycznie reagują na docierające do nich bodźce, takie jak głośne dźwięki, żywe kolory, światło czy poruszające się obiekty.

Uwaga dowolna rozwija się u dziecka od 3 roku życia i jest związana z koncentracją na wykonywanej przez niego czynności, wysiłku wkładanym w naukę, a także dążeniu do osiągnięcia określonego celu. Dzieci poniżej tego progu wiekowego są w stanie skupiać się na zabawie przez ok. 5–10 minut, podczas gdy ich koncentracja na wykonaniu zadania trwa tylko 1 minutę. Umiejętność ześrodkowywania na czymś uwagi rozwija się wraz z układem nerwowym malucha.

Dzieci w wieku 5–6 lat są w stanie bawić się w skupieniu przez ok. 40 minut, a ich zdolność do pracy nad zadaniem wzrasta do 20 minut, podobnie jest u dzieci w klasach I–III. Starsi uczniowie potrafią już świadomie myśleć nad tematem lekcji przez ok. 45 minut. O zaburzeniach uwagi dziecka mówimy wtedy, gdy stopień jego koncentracji jest nieodpowiedni do wieku.

Zaburzenia koncentracji u dziecka – objawy

Do symptomów świadczących o zaburzeniach koncentracji u dziecka zaliczamy:

• częste rozkojarzenie,
• gubienie rzeczy,
• brak podzielności uwagi,
• porzucanie rozpoczętych zadań,
• niedokładność w wykonywaniu poleceń,
• kłopoty z organizacją pracy i przestrzeni,
• niechęć do podejmowania aktywności umysłowej, rozpraszanie się pod wpływem innych, nawet słabych bodźców,
• zapominanie o codziennych obowiązkach.

Objawy te mogą dotyczyć również sfery emocjonalno-społecznej, a są nimi: drażliwość, wybuchowość, niestabilność emocjonalna, agresja, uleganie nastrojom, a także częste konflikty z rówieśnikami. Mówi się, że dziecko ma problemy z koncentracją, gdy występuje u niego jednocześnie przynajmniej sześć symptomów. Można je zaobserwować w różnych środowiskach (nie tylko w domu) i trwają one dłużej niż sześć miesięcy, a także wtedy, gdy zaburzenia te występowały u dziecka wcześniej i nie zniknęły po ukończeniu przez nie 7. roku życia (źródło: www.psychologia.edu.pl).

Przyczyny problemów z pamięcią i koncentracją u dziecka

Aby móc skupić się na wykonywaniu danej czynności, umysł potrzebuje z jednej strony odpowiednich warunków (ciszy, spokoju), z drugiej – bodźca wewnętrznego, czyli chęci. Dziecku trudno się skoncentrować na czymś, co nie sprawia mu przyjemności, a wręcz go nudzi. Przemęczenie spowodowane nadmiarem obowiązków (np. zajęć pozalekcyjnych) i bodźców (np. wciąż nowych atrakcji), a także stres czy niedostateczna ilość snu wpływają bezpośrednio na zdolność jego koncentracji i możliwość zapamiętywania nowych rzeczy.

Przyczyną osłabienia pamięci u najmłodszych mogą być także choroby układu nerwowego, depresja, niedoczynność tarczycy, niedokrwistość (obniżona zdolność czerwonych krwinek do przenoszenia tlenu, co może prowadzić do osłabienia i problemów z pamięcią), jak również urazy doznane podczas wypadku. Problemy z koncentracją u młodzieży mogą być objawem zespołu chronicznego zmęczenia, który dotyka obecnie 3% 16-latków (źródło: pulsmedycyny.pl). Styczność z substancjami trującymi, takimi jak rozpuszczalniki, dym papierosowy lub alkohol również ma negatywny wpływ na zdolność zapamiętywania.

Leczenie problemów z pamięcią u dzieci

Problemy z pamięcią u dzieci mogą mieć różne przyczyny, dlatego pierwszym krokiem do podjęcia leczenia jest specjalistyczna diagnoza. Czasem przy terapii zaburzeń koncentracji wystarczy pomoc rodzica, polegająca na kontroli zewnętrznej, wspólnym zorganizowaniu dnia, planowaniu i pilnowaniu tego, by dziecko skupiało się na wykonaniu tylko jednej rzeczy w danej chwili.

Ważne są: codzienna systematyczność, ustalony rytm dnia i konsekwencja w postępowaniu. W łagodnych przypadkach zaburzeń pamięci i koncentracji stosuje się suplementację witaminą B12 i kwasem foliowym w wyższych dawkach oraz pozostałymi witaminami z grupy B w dawkach zwykłych, do której można dołączyć preparaty na bazie liści miłorzębu (źródło: www.forumneurologiczne.pl).

Jakie są właściwości ekstraktu z liści miłorzębu japońskiego? W przypadku dzieci najbardziej istotny jest wpływ na poprawę zdolności uczenia się i zapamiętywania. To możliwe dzięki lepszemu dotlenieniu komórek mózgowych, przez co również impulsy nerwowe są lepiej przekazywane.

Istotne jest także zwrócenie większej uwagi na dietę dziecka. Te produkty mają negatywny wpływ na zachowanie dziecka z zaburzeniami uwagi i powinny zniknąć z jego jadłospisu:

• cukier,
• pochodne kakao,
• czekolada,
• coca-cola,
• sztucznie barwione i zawierające konserwanty napoje.

W zaawansowanych przypadkach jest potrzebna pomoc psychologiczna, w tym poddanie się psychoterapii indywidualnej lub grupowej, a nawet włączenie do procesu leczenia środków farmakologicznych.

Wczesne zdiagnozowanie zaburzeń koncentracji i pamięci u dziecka daje szansę na ich całkowite wyleczenie lub zminimalizowanie ich objawów, umożliwiając tym samym sprawne funkcjonowanie młodego człowieka w dorosłym życiu.